19-26.05.2009 r.
19.09.2009 r.
Kościelec – Kolejny wyjazd rozpoczęliśmy w Kościelcu, gdzie znajduje się bardzo oryginalny kościół p.w. Św. Wojciecha, który składa się z romańskiej części kamiennej zbudowanej w XII w. i części drewnianej pochodzącej z XVIII w. Kościół romański powstał z głazów piaskowcowych i kamieni granitowych, a grubość jego ścian przekracza metr. Po wejściu do środka okazało się, że wnętrze jest ładnie wyremontowane, a na zewnątrz uwagę przykuła kamienna absyda z niewielkim oryginalnym oknem u szczytu.
Kalisz – Następnie udaliśmy się do najstarszego miasta w Polsce, czyli Kalisza, o którym w swej pracy opisującej trakt bursztynowy pisał w II w. Klaudiusz Ptolemeusz, nazywając miasto Kalisją. Rozpoczęliśmy od pozostałości zamku królewskiego zbudowanego przez Kazimierza Wielkiego w II połowie XIII w. Na początku XIX wieku zamek rozebrano, wzniesiono szkołę, czyli obecne I Liceum Ogólnokształcące. Podczas wykopalisk odsłonięto fundamenty narożnika budynku i pozostawiono jako trwałą ruinę. Całkiem ładną ulicą Zamkową dotarliśmy na Główny Rynek z efektownym Ratuszem i kamienicami, choć zbudowanymi dopiero w latach 20-tych i 30-tych XX w., po tym jak Kalisz został niemal zrównany z ziemią podczas I Wojny Światowej.
Pozostaliśmy w Kaliszu, ale przenieśliśmy się do dzielnicy Zawodzie, gdzie znajduje się Rezerwat Archeologiczny na terenie wczesnośredniowiecznego grodziska z IX w. Można tu zobaczyć bramę do grodu, drugą wieżę, wał obronny, grób kurhanowy z VII w., zrekonstruowane fundamenty romańskiej kolegiaty oraz siedem chat z wyposażeniem. Całość można obejrzeć z góry wchodząc na wieżę bramną. Z kolei dzięki makietom można wyobrazić sobie jak grodzisko oraz kolegiata wyglądały w czasach świetności. Wśród chat wyróżniała się chata komesa, czyli zarządcy grodu oraz inne domy z różnych okresów, o różnej konstrukcji. Obok Rezerwatu stoi drewniana chałupa z XVIII w. z małą wystawą oraz drewniany kościółek z końca XVIII w.
Opatówek – W Opatówku znajdują się nikłe pozostałości zamku biskupiego na wzniesieniu skarpowym na lewym brzegu rzeczki Cieni. Warownia zbudowana została w połowie XIV w. przez arcybiskupa Skotnickiego i rozbudowana przez arcybiskupa Łaskiego w XVI w. Zamek został całkowicie zniszczony przez kolejną słynną postać historyczną, czyli przez generała Józefa Zajączka na początku XIX w., który wybudował w tym miejscu pałac. 10o lat później pałac również rozebrano i postawiono kolejny, który podzielił los poprzedników. Dziś czytelna jest zamkowa fosa i wzniesienie, które znajdują się w zadbanym parku.
Kamień Św. Jadwigi – Koło Gołuchowa znajduje się największy w Wielkopolsce i szósty co do wielkości w Polsce granitowy głaz narzutowy. Kamień dotarł ze Skandynawii dzięki lodowcowi i stanowi pomnik przyrody nieożywionej. Wysokość głazu to 3,5 m, długość 8,5 m, szerokość 6,5 m, a obwód 22 m. Gdyby nie niszczycielska działalność człowieka, kamień byłby jeszcze większy, ale niestety służył jako źródło materiału budowlanego.
Gołuchów – Kolejnym naszym celem był zamek rycerski, a raczej renesansowy dwór obronny nad rzeką Ciemną wzniesiony w XVI w. przez starostę radziejowskiego Rafała Leszczyńskiego. Dzisiejszy wygląd przypominający zamki francuskie, budowla zawdzięcza przebudowie pod koniec XIX w. w duchu historyzmu.
Dziś na zamku mieści się ciekawe muzeum wnętrz, które zwiedziliśmy z przewodnikiem. Dziedziniec otoczony jest trzema skrzydłami, z których dwa posiadają arkadowe krużganki, a cała budowla ozdobiona jest kilkoma wieżami i licznymi detalami architektonicznymi. Zwiedzanie rozpoczęliśmy od podziemi, a potem przeszliśmy na wyższe kondygnacje z apartamentami. We wnętrzach podziwialiśmy kamienne kominki i rzeźbione detale, wspaniałe stropy, ściany pokryte tkaninowymi tapetami, arrasy, obrazy, bibeloty, przedmioty użytkowe oraz piękne, stylowe meble. Budowlę otacza zadbany park z najróżniejszymi drzewami. Cały zamek wraz z wnętrzami i otoczeniem wywarł na nas duże wrażenie i należy do ciekawszych w Polsce.
Na koniec dnia udaliśmy się na nasz nocleg do przyjemnego Pensjonatu “Lema” w Wierzchowicach, którego jedyną wadą było to, że podczas pierwszej nocy odbywało się wesele i do rana musieliśmy wysłuchiwać głośnej muzyki i granej na okrągło „Pszczółki Mai” w wersji disco polo, która pozostała w naszych głowach przez kolejne dni pobytu :-)
20.09.2009 r.
Dobroszyce – Drugi dzień rozpoczęliśmy w Dobroszycach, gdzie stoi późnorenesansowy dwór obronny, prawdopodobnie z II połowy XVI w. lub początku XVII w., zbudowany przez księcia Juliusa Zygmunta Wintemberskiego z Oleśnicy. Zaskoczyło nas to, że na zamku rezydował Instytut Kosmetyczno-Medyczny „Jadwiga” i trwały prace przywracające świetność temu miejscu. Dzięki uprzejmości właściciela, który oprowadził nas po części pomieszczeń, mogliśmy zobaczyć oryginalną klatkę schodową, pomieszczenia ze sklepieniami, salę audiencyjną z pięknie zachowanymi sztukateriami oraz otoczenie zamku. Podczas zwiedzania, właściciel opowiadał o historii dworu oraz o pracach, które były przeprowadzane dzięki jego staraniom.
Oleśnica – Pierwszym obiektem w Oleśnicy, który postanowiliśmy obejrzeć, był ogromny zamek książęcy Piastów Oleśnickich z I połowy XIV w. na niewielkim sztucznym wzniesieniu. W XVI w. zamek przebudowano na rezydencję renesansową, która dziś jest jedną z największych i tak dobrze zachowanych siedzib renesansowych na Śląsku. Tuż obok stoi bazylika mniejsza z XIII w. p.w. Św. Jana Apostoła, będąca dawniej kościołem zamkowym i połączona z nim krytym gankiem. Najstarszą częścią zamku jest wieża pokryta jak większość fasady szachownicowym wzorem oraz liliami wykonanymi techniką sgraffito (dekoracja była wyskrobywana w kolorowym mokrym tynku). Co ciekawe zamek nigdy nie spłonął i nie popadł w ruinę, dzięki czemu tak dobrze się zachował. Fasada zamku jest niezwykle urozmaicona z wykuszami, zwieńczona renesansowymi attykami, ale niestety dość zniszczona.
Dziedziniec zamku-pałacu posiada piękne krużganki, portale, płaskorzeźby i kartusze herbowe, a najefektowniejsza z całego zamku jest brama wjazdowa. Przeszliśmy na Rynek w Oleśnicy, gdzie stoi ładny XIX-wieczny, odbudowany Ratusz, a następnie ul. Kościelną pod XVIII-wieczny, barokowy kościół Św. Trójcy o żółtej fasadzie. Kolejnym ciekawym obiektem był kościół p.w. NMP i Św. Jerzego, który powstał z połączenia dwóch przyklejonych do siebie kościołów: XIV-to i XV-wiecznego w. Dalej obejrzeliśmy dawną synagogę z XV w. w stylu gotyckim, która służyła później jako magazyn, arsenał, a dziś zbór protestancki.
Na koniec obejrzeliśmy pozostałości fortyfikacji miejskich, czyli Bramę Wrocławską z I połowy XIV w. oraz znaczny fragment murów miejskich.
Stronia – W Stroni zobaczyliśmy późnoromański kościół parafialny z około 1300 r. p.w. Nawiedzenia NMP zbudowany w kształcie rotundy z głazów narzutowych. Kościół ma bardzo ciekawą architekturę, bo składa się w zasadzie z dwóch rotund: prezbiterium i nawy oraz doklejonej do nich ceglanej, smukłej wieży. Jest to zdecydowanie perełka architektoniczna.
Bierutów – Dotarliśmy do zamku zbudowanego na początku XIII w. i rozbudowanego w XVI w. w stylu barokowym, będącego przez długie wieki rezydencją różnych książąt, a po II Wojnie Światowej siedzibą nadleśnictwa.
Dziś główny budynek to niczym nie wyróżniająca się kamienica z mieszkaniami komunalnymi, a najefektowniejszymi elementami są średniowieczna wieża i barokowa brama.
Namysłów – W Namysłowie stoi zamek książęcy, którego budowę rozpoczęto w 1360 r. z inicjatywy króla Czech i cesarza rzymskiego Karola IV Luksemburskiego. Na początku XVIII w. warownia została kupiona przez zakon krzyżacki, który wbrew naszym wyobrażeniom funkcjonuje do dziś.
Obecnie zamek należy do browaru Namysłów warzącego pyszne Piwa Zamkowe. Przez to nie udało nam się dostać nawet na dziedziniec, mogliśmy jedynie zajrzeć przez siatkę w bramie, zabezpieczającą wjazd. Obchodząc budowlę dookoła oglądaliśmy z daleka zabytkowe budynki. Nabyliśmy także „pamiątki” z Namysłowa, czyli kilka puszek piw :-) Na Rynku zjedliśmy także danie kuchni Śląskiej, czyli świeżonkę, która choć mega tłusta, bardzo nam smakowała.
Michalice – na koniec dnia, w Michalicach zwiedziliśmy ciekawy kościół drewniany p.w. Św. Michała Archanioła z początku XVII w. Kościół nie jest zbyt wielki, jednonawowy, ale posiada dach składający się z dwóch części. Mieliśmy szczęście, bo udało nam się wejść do środka, dzięki czemu obejrzeliśmy polichromowane drzwi oraz wspaniały malowany strop, ściany i ambonę. Na zewnątrz, kościół jest otoczony sobotami, czyli rodzajem podcieni.
21.09.2009 r.
Wrocław – Z samego rana udaliśmy się do Wrocławia, ale zanim tam dotarliśmy, utknęliśmy w długim korku. Rozpoczęliśmy od wizyty w budynku, w którym mieści się jeden z najsłynniejszych obrazów, a mianowicie Panorama Racławicka. Najpierw obejrzeliśmy makietę bitwy prezentowaną w małej rotundzie oraz figurki żołnierzy różnych formacji biorących udział w bitwie. Sama Panorama to bardzo interesujący spektakl okraszony ciekawym komentarzem (naprawdę warto się wybrać). Właściwe zwiedzanie Wrocławia rozpoczęliśmy od wspaniałego widoku z bulwaru Xawerego Dunikowskiego na Ostrów Tumski, po czym przeszliśmy na Wyspę Piasek, gdzie w Kościele NMP na Piasku obejrzeliśmy ciekawą ruchomą szopkę oraz klasycznie gotyckie wnętrze świątyni.
Stąd udaliśmy się na Ostrów Tumski przez stalowy most, których jest bardzo wiele w mieście. Dodać musimy, że przed II Wojną Światową w granicach miasta Wrocławia były aż 303 mosty i kładki, a dziś jest ich nadal 117. Bierze się to stąd, że przez Wrocław przepływa Odra i kilka mniejszych rzek, które wraz ze sztucznymi kanałami tworzą dużo wysp. Doszliśmy do gotyckiego kościoła Św. Krzyża z XII-XIV w., niedaleko którego stał zamek książęcy zbudowany na przełomie IX i X w., początkowo drewniany, a od XIII w. murowany. Dziś z zamku pozostał niewielki kościół Św. Marcina oraz fundamenty budynków, z czego większość niedostępna za murami klasztoru. Przeszliśmy ulicą katedralną oglądając efektowne zabudowania kościelne wraz z archikatedrą. Kościół ten, p.w. Św. Jana Chrzciciela z XIII – XIV w. jest uznawany za pierwszy w pełni gotycki kościół w Polsce. W archikatedrze uwagę zwraca bogato zdobiony portal, strzeliste wieże, z których jedna jest dziś wieżą widokową oraz bogate wnętrze ozdobione proporcami. Widok z wieży jest bardzo rozległy i pozwala na obserwację całego miasta.
Przeszliśmy do Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie zwiedzanie zaczęliśmy od działu systematyki roślin. Stąd poszliśmy na pokaz zwany „Panorama natury” o historii Ziemi i roślinach wodnych. Po spektaklu przeszliśmy do szklarni, w których kwitło wiele egzotycznych roślin i cały czas słychać było śpiew ptaków. Szklarnie miały tematyczne kolekcje roślin: tropikalnych, wodnych i błotnych, ananasowatych, sukulentów, czyli kaktusów i innych suchorostów oraz bluszczy. Na zewnątrz oglądaliśmy pięknie przystrzyżone krzewy, fontannę, mnóstwo kwiatów i kwitnących krzewów, a potem poszliśmy do części stanowiącej arboretum, czyli park z bogatą kolekcją egzotycznych drzew i krzewów oraz stawem. W Ogrodzie znajduje się także dość duże i ciekawie zaaranżowane alpinarium oraz ogród róż. Ruszyliśmy na wrocławską starówkę, gdzie idąc ulicą Wita Stwosza minęliśmy potężną katedrę polsko-katolicką p.w. Św. Marii Magdaleny i doszliśmy na przepiękny Rynek będący jednym z największych placów Europy, posiadający wewnętrzny blok śródrynkowy z Ratuszem, Sukiennicami i maleńkimi uliczkami z kamieniczkami.
Wokół Rynku wznoszą się kolorowe, zadbane kamienice pochodzące z różnych epok, choć niestety wiele z nich to powojenne rekonstrukcje. W rogu Rynku znajduje się XIV-wieczny kościół garnizonowy, do którego wiedzie brama łącząca maleńkie kamieniczki – Jasia i Małgosię. Przed Sukiennicami stoi nowy symbol wrocławskiego rynku, czyli fontanna z tafli szkła. Najbardziej efektowną budowlą na Rynku jest budowany 250 lat Ratusz z XIII-XVI w. z licznymi rzeźbami, wykuszami i szczytami, w którego piwnicach znajduje się jedna z najstarszych restauracji w europie, czyli Piwnica Świdnicka. Z Rynku przeszliśmy na Plac Solny, czyli Mały Rynek otoczony niemal tak samo efektownymi budynkami jak Główny Rynek. Później poszliśmy na plac Uniwersytecki z efektownymi budynkami zacnej uczelni, aczkolwiek naszym celem była niewielka przybudówka, czyli zakrystia kościoła Najświętszego Imienia Jezus będąca ostatnim reliktem XIII-wiecznego zamku cesarskiego zbudowanego przez Henryka V i VI królów niemieckich i zarazem Świętych Cesarzy Rzymskich, a potem rozbudowany przez cesarza Karola IV Luksemburskiego. Większość fundamentów zamku znajduje się pod budynkami Uniwersytetu Wrocławskiego.
Niespiesznym krokiem spacerowaliśmy przemierzając liczne kładki i mostki na Odrze. W międzyczasie wypiliśmy piwo na Rynku w słynnym minibrowarze Spiż, a wieczorem, gdy już zrobiło się ciemno usiedliśmy w kawiarence na Rynku popijając kawę i delektując się ciastkiem marcepanowym… Nie mogliśmy także nie pospacerować po oświetlonych uliczkach, aby zobaczyć zupełnie inny Wrocław. Na koniec dnia ruszyliśmy pod Halę Stulecia, gdzie o 21:00 obejrzeliśmy wspaniały spektakl tańczących do muzyki, mieniących się różnymi barwami fontann.
22.09.2009 r.
Uraz – W Urazie znajdują się ruiny zamku książęcego na prawym brzegu Odry, zbudowanego prawdopodobnie po roku 1319 przez rycerza Andrzeja Radka. Główny budynek stanowiła wieża mieszkalna na planie trójkąta równobocznego co jest ewenementem, gdyż na świecie znajdują się zaledwie trzy zamki na takim planie. Warownia popadła w ruinę po roku 1945 r, a dziś jest własnością prywatną. Niestety właściciel nie chciał nas wpuścić na teren, abyśmy obejrzeli ruiny z bliska…
Wojnowice – Zamek nawodny w Wojnowicach to świetnie zachowana budowla obronna z początku XVI w., zbudowana przez mieszczanina wrocławskiego Mikołaja von Schebitz. Zamek jest rzadkim przykładem warownej pozamiejskiej siedziby mieszczańskiej. Dziś administratorem jest Stowarzyszenie Historyków Sztuki, które utworzyło w zamku Dom Pracy Twórczej i niewielki Hotel. Najpierw obeszliśmy ładną bryłę z efektownymi szczytami i licznymi wykuszami dookoła, przekonując się przy okazji, że zamek rzeczywiście „stoi na wodzie”. Później bez problemów weszliśmy na niewielki dziedziniec i zajrzeliśmy do ładnych pomieszczeń znajdujących się na parterze. Warto przyjechać do Wojnowic na krótki spacer, gdyż niewiele jest aż tak malowniczych zameczków w Polsce :-)
Leśnica – Murowany zamek w Leśnicy będącej dość mocno oddaloną od centrum dzielnicą Wrocławia, powstał w XV w. na miejscu XIII-wiecznego dworu Henryka Brodatego. Budowla została zniszczona w 1945 r., jak wiele zamków na Ziemiach Odzyskanych… Na całe szczęście ten piękny zamek został odbudowany i pełni obecnie funkcję Centrum Kultury. O obronności zamku świadczą widoczne basteje, a białą bryłę ozdabiają efektowne pilastry. Dostaliśmy się także do zamkowych korytarzy, w których mogliśmy obejrzeć ładne sklepienia.
Biestrzyków – W Biestrzykowie obejrzeliśmy przez płot dobrze zachowaną wieżę mieszkalną z XIII lub XIV w., otoczoną fosą i ziemnym wałem. Dawniej w zamku rezydował administrator kapituły wrocławskiej. W 1945 r. wieża spłonęła i dopiero niedawno została odbudowana przez prywatnego właściciela na dom mieszkalny. Dzięki temu jest to jedna z najlepiej zachowanych wież mieszkalnych na Śląsku. Niestety nie udało nam się podejść bliżej, a tym bardziej wejść do środka. za to mogliśmy obejrzeć niewielki staw będący pozostałością dawnej fosy.
Oława – Kolejnym zamkiem tego dnia był zamek książęcy w Oławie, wzniesiony w latach 1359 – 1398 przez Ludwika I księcia brzeskiego. Upadek świetności rozpoczął się w XIX w., gdy budowlę wykorzystywano jako szpital wojskowy, magazyn, siedziba urzędów, a nawet piekarnia. Później rozebrano 2/3 założenia, a kolejną część wyburzono w latach 70-tych XX w. W jedynym pozostałym budynku mieści się obecnie Urząd Miejski. Co ciekawe na zamku w XVII w. rezydował Jakub Sobieski – pierworodny syn Jana III Sobieskiego, o którym mówiono, że „w mężczyznach się kocha, aż strach o tym myśleć”. Ocalały budynek posiada efektowne szczyty, liczne zdobienia na fasadzie oraz interesujący strop w korytarzu.
Brzeg – Zamek książęcy w Brzegu, zwany Śląskim Wawelem, zbudowany został w końcu XIII w. i był siedzibą książęcą do końca XVII w. Później został zniszczony, a w latach 1966 – 1988 zrekonstruowany. Obecnie mieści się tu siedziba Muzeum Piastów Śląskich. Najstarsze zachowane elementy zamku to ceglana wieża Lwów, kolegiata Św. Jadwigi i część skrzydła wschodniego. Z kolei najbardziej efektowna jest renesansowa brama wjazdowa z licznymi rzeźbami i płaskorzeźbami. Zwiedzanie Muzeum zaczęliśmy od podziemi z sarkofagami lokalnych władców, a następnie zwiedzaliśmy różne wystawy historyczne, mebli, obrazów, rzeźb oraz wyszliśmy na piękne krużganki. Dużą ozdobę zamku stanowią liczne portale z piaskowca. Po zakończeniu zwiedzania, poszliśmy obejrzeć miasto.
Najpierw zobaczyliśmy barokowy kościół Podwyższenia Krzyża Świętego zbudowany w II połowie XVI w. przy którym znajduje się ładny ogród włoski z licznymi żywopłotami. Ciekawym budynkiem w Brzegu jest także renesansowy ratusz zbudowany w latach 1570 – 1577 oraz sukiennice. Budynki te otoczone są w dużej mierze zupełnie współczesną zabudową, przez co sprawiają dziwne wrażenie zabytków pozostawionych pośród PRL-owskiego osiedla… Ku naszemu zaskoczeniu, wejście do jednego z bloków stanowi oryginalny, renesansowy portal… Kawałek dalej stoi kościół Św. Mikołaja, czyli gotycka bazylika wzniesiona w latach 1370 – 1417, która posiada jedną z najwyższych na Śląsku naw głównych około 30 m. Ciekawym elementem fasady jest zewnętrzne przejście łączące dwie wieże w postaci odkrytego mostku. Wokół bazyliki znajduje się dużo lepiej zachowana, czy raczej odbudowana część miasta.
Jelcz-Laskowice – Dojechaliśmy do miejscowości Jelcz-Laskowice, gdzie zostawiliśmy samochód na ulicy Odrzańskiej. Zapytaliśmy się wędkarzy o drogę do ruin zamku, a raczej dworu książęcego z XIII w., które położone są na dawnej wyspie w starym łożysku Odry i dzięki temu bez problemu je namierzyliśmy. Później była to siedziba kolejnych rodzin mieszczańskich z Wrocławia, a w XIX w. browar z wyszynkiem. Zamek stopniowo popadał w ruinę, ale to co zostało mimo dużego zniszczenia, daje wyobrażenie o warowni.
23.09.2009 r.
Wrocław – Z samego rana udaliśmy się do bardzo atrakcyjnego wrocławskiego aquaparku, w którym spędziliśmy dwie bardzo przyjemne godziny, korzystając z wszelkich jego atrakcji :-)
Potem przejechaliśmy do słynnego wrocławskiego zoo, gdzie przywitały nas wielbłądy i osły, a nieco dalej leniwie leżały lwy, a obok fenki. Idąc dalej minęliśmy różne antylopy, kucyki szetlandzkie i likaony. Następnie obejrzeliśmy odtworzoną sawannę afrykańską, na której niepodzielnie królowały wielkie strusie, żyrafy i zebry. Potem weszliśmy do pomieszczenia z terrariami, w którym główną atrakcją były krokodyle. Dalej znajdowały się wybiegi serwala, bawołów indyjskich o najdłuższych rogach na świecie, żubrów i niedźwiedzi brunatnych, które można obserwować z platformy widokowej ponad wybiegiem. Kolejną atrakcją jest ptaszarnia na wolnym powietrzu, w której obejrzeć można bociany czarne i białe, żurawie, kaczki, czarne łabędzie, czaple, ibisy, płaskodzioby i ślepowrony.
Dalej zaprezentowano rysia, lamy, śliczne wiewiórki trójbarwne, zabawne surykatki i mangusty oraz żółwie i ryby z polskich wód. Nieco dalej w pawilonie obejrzeliśmy akwaria z egzotycznymi rybami (obecnie w zoo znajduje się dużo większa atrakcja, czyli Afrykarium z przeszklonym tunelem, w którym zobaczyć można mnóstwo ryb oraz innymi afrykańskimi działami), a w drugim liczne gady i pająki. Potem zachwyciły nas papugi i przesympatyczne lemury. W zoo nie mogło zabraknąć małp, kangurów, fok, marabutów, wilków oraz oczywiście tygrysów. Z rzadszych zwierząt mogliśmy zobaczyć niedźwiedzia peruwiańskiego i himalajskiego. Fajnym miejscem w zoo jest pawilon z ptakami, w którym niektóre latają nad głowami turystów, a inne rezydują w klatkach. Nieco dalej znajdowały się wybiegi hipopotamów karłowatych, słoni, reniferów oraz staw z flamingami. Całe zwiedzanie zajęło nam aż pięć godzin!
Na koniec dnia pojechaliśmy Parku Szczytnickiego, będącego jednym z największych we Wrocławiu (ponad 100 ha), a w którym znajduje się piękny Ogród Japoński zaprojektowany według japońskich zasad projektowania ogrodów. Z najładniejszych miejsc w ogrodzie wyliczyć musimy staw z pięknie przystrzyżonymi krzewami i drzewkami, mostkiem z altaną, kamienną groblą oraz japoński domek wśród bujnej zieleni. Po wyjściu z ogrodu poszliśmy jeszcze obejrzeć za dnia pobliską fontannę przy Hali Stulecia oraz pospacerować po Parku Szczytnickim, w którym znajduje się wiele osobliwości dendrologicznych i drewniany kościółek z przełomu XVI i XVII w.
24.09.2009 r.
Prusice – Dzień zaczęliśmy od poszukiwania dawnej szkoły, a dziś budynku mieszkalnego, w którego murach i piwnicach znajdują się relikty zamku książęcego wzniesionego przez Henryka III Białego księcia wrocławskiego, zbudowanego w związku z założeniem miasta Prusice w 1297 r. Obecnie nie sposób dopatrzeć się w białym, nie wyróżniającym się budynku, jakiegokolwiek związku ze średniowieczną warownią. Niedaleko od zamku znajduje się ładny, gotycki kościół Św. Jakuba Apostoła z XIV w. oraz najładniejszy zabytek Prusic, czyli efektowny ratusz z przełomu XIV i XV w., pierwotnie gotycki, a obecnie renesansowy z ładną wieżą i jeszcze piękniejszymi szczytami.
Wołów – W Wołowie obejrzeliśmy zamek książęcy nad rzeką Jezieryczą wzniesiony przez Konrada I księcia oleśnickiego na początku XIV w., w którym mieści się obecnie wołowskie starostwo powiatowe. W wyniku wielu przebudów i przystosowania na cele biurowe w XIX w., zamek utracił wiele cech rezydencji, ale nadal nieźle się prezentuje, a w korytarzach wypatrzeć można późnogotycki portal. Z pod zamku przeszliśmy do świetnie odrestaurowanego ratusza z II połowy XV w. , a tuż obok stoi XVII-wieczna kamienica z pięknym frontem, w której mieści się Sąd Rejonowy. Ogólnie Rynek jest zadbany i wraz z zabudową wokół sprawia naprawdę miłe wrażenie.
Prochowice – Zamek w Prochowicach to imponująca warownia nosząca ślady wielu przebudów, a dziś będąca własnością prywatną, w której prowadzone są stopniowo prace rekonstrukcyjne. Niegdyś był to zamek rycerski, a później książęcy, którego początki sięgają przełomu XIII i XIV w. W bryle widać gotyckie elementy, wśród których wyróżnia się wieża oraz ślady późniejszej przebudowy na rezydencję renesansową, czego dowodem są ładne szczyty budynku tuż obok bramy wjazdowej oraz portale. Podczas naszego pobytu zamek był zamknięty, mogliśmy jedynie obejść go dawną fosą dookoła.
Ścinawa – W Ścinawie znajduje się miejsce po zamku książęcym na lewym brzegu Odry. Zbudowany został w drugiej ćwierci XIV w., a w XVIII w. w znacznej mierze rozebrany. Na miejscu średniowiecznej warowni zbudowano pałac, który podzielił los zamku, a dziś wśród krzewów i drzew trudno wypatrzeć cokolwiek świadczącego o historii tego miejsca..
Tarchalice – W Tarchalicach dotarliśmy do unikatowego rezerwatu archeologicznego, czyli pozostałości starożytnej osady hutniczej kultury przeworskiej (od młodszego okresu przedrzymskiego przypadającego na przełom III i II w. p.n.e. aż do wczesnego okresu wędrówek ludów czyli V w. n.e.). W rezerwacie znajdują się liczne piece dymarki służące do wytopu żelaza. Dla niektórych miejsce to zapewne wyda się zwykłym, kolejnym nieciekawym kawałkiem łąki z bryłami żużlu. Dla nas jednak miejsce to jest niezwykłe, gdyż wiąże się z historią żyjących tu niegdyś ludzi, którzy parali się jakże trudnym wówczas rzemiosłem. Puściwszy wodze fantazji, można wyobrazić sobie krzątających się przy pracy starożytnych hutników.
Wąsosz – Dzisiejsza siedziba przedsiębiorstwa rolno-usługowego w Wąsoszy to średniowieczny zamek wzniesiony w XIV wieku przez książąt oleśnicko-głogowskich, na miejscu istniejącego wcześniej grodu książęcego i przebudowany w wieku XVI. W XVIII w. budynek został zamieniony w barokowy pałac, a ostatnia przebudowa miała miejsce w 1924 r. Nie udało nam się wejść do środka, a jedynie mogliśmy obejrzeć budowlę z zewnątrz. Uwagę przykuł portal wejściowy z wyraźnym rokiem ostatniej przebudowy oraz dwie okrągłe wieże. Ogólnie budowla wymaga remontu.
Żmigród – W Żmigrodzie znajduje się zamek książęcy na lewym brzegu rzeki Baryczy, zbudowany w XIV w. Zasadniczą część zamku stanowiła wieża obronno-mieszkalna o murach grubości 2 metry, zachowana do dziś w świetnym stanie. W XVII w. zamek został przebudowany na barokową rezydencję magnacką. Co ciekawe, 12 lipca 1813 r. potajemnie w pałacu żmigrodzkim spotkali się: Car Rosji Aleksander I, Wielki Książę Konstanty, Król Prus Fryderyk Wilhelm III, szwedzki następca tronu Karol Jan Bernadotte, ambasadorzy Anglii i Austrii oraz Kanclerz Prus Handerberg w celu omówienia kampanii przeciw Napoleonowi.
Ich ustalenia ujęto w sześciu punktach, które nazwano protokołem żmigrodzkim. Wieża stanowi muzeum, które można zwiedzać (podczas naszego pobytu zamknięta), zaś pałac to trwała ruina doskonale przygotowana do penetrowania przez turystów z licznymi portalami, detalami architektonicznymi na fasadzie, resztkami posadzek, czy też schodami. Wokół rozciąga się zadbany park ze starodrzewem. Fajne jest to, że patrząc od frontu, pałac zdaje się być niemal w całości, a w rzeczywistości jest to ruina. Jedno jest pewne, że zamek w Żmigrodzie to miejsce, którego nie wolno pominąć będąc w pobliżu. Polecamy!
25.09.2009 r.
Leszno – Dzień zaczęliśmy od kąpieli w aquaparku w Lesznie, który nie prezentował się aż tak atrakcyjnie jak we Wrocławiu, co nie znaczy, że nie spędziliśmy w nim przyjemnych chwil :-)
Zwiedzanie samego Leszna rozpoczęliśmy od dzielnicy żydowskiej, a dokładnie od ładnie odnowionej i okazałej synagogi, największej i prawdopodobnie najstarszej zachowanej w Wielkopolsce, która przez wiele lat po II Wojnie Światowej pełniła funkcję łaźni miejskiej, a obecnie znajduje się w niej muzeum. Nieco dalej stoi Dom Tinta, czyli wysoka, pięciokondygnacyjna kamienica z początku XX w. z ładnym portalem, zbudowana dla żydowskiego kupca Heymanna Tinta. Mniej efektowny, ale za to najstarszy dom w dzielnicy żydowskiej to, bet ha–midrasz, czyli barokowy dom nauki z połowy XVIII w. będący miejscem studiowania świętych ksiąg oraz domem modlitwy. Następnie udaliśmy się na Rynek, który wyróżniał się na tle rynków innych miast oglądanych wcześniej przez nas, gdyż jest wyjątkowo ładny, a jego zabudowę stanowią kamienice z przełomy XIX i XX w.
Wyjątek stanowią nieliczne kamienice barokowe oraz Ratusz będący budowlą barokowo – klasycystyczną, zaliczaną do najpiękniejszych w Polsce. Kolejnym zabytkiem Leszna jest XVII-wieczny kościół Św. Mikołaja, niezbyt atrakcyjny z zewnątrz, ale kryjący barokowe wnętrza o pastelowych kolorach i mauzoleum Leszczyńskich, XVII-wieczny kościół braci czeskich p.w. Św. Jana oraz pochodzący z przełomu XVIII i XIX w. kościół luterański z licznymi rozetami na fasadzie. W parku przy placu Tadeusza Kościuszki znajduje się barokowa rezydencja, czyli efektowny Pałac Sułkowskich oraz dwa stawy będące pozostałością po średniowiecznej fosie.
Osieczna – Zamek w Osiecznej zbudowany został prawdopodobnie w połowie XV w. na sztucznie usypanym kopcu. Położony nad jeziorem mieści obecnie Szpital Rehabilitacyjno–Leczniczy dla dzieci i młodzieży. Dzisiejszy wygląd zamek zawdzięcza przebudowie z przełomu XIX i XX w. Do najciekawszych elementów budowli należy manierystyczny portal z 1600 r., a najlepiej zamek prezentuje się od strony jeziora skąd widać wieżę z czterema małymi wieżyczkami oraz fasadę z wykuszami i balkonami. Ciekawy jest także zadbany zamkowy park. W tej samej miejscowości stoi jedyny w Polsce zespół trzech wiatraków koźlaków, z których najstarszy pochodzi z 1761 r., a pozostałe dwa z XIX w. Co ciekawe, wiatrakom nadano imiona: Franciszek, Józef-Adam i Leon, a jeden z nim mielił zboże aż do przełomu lat 70-tych i 80-tych XX w.
Wschowa – W mieście Wschowa znajdują się pozostałości zamku wzniesionego w XIV w., prawdopodobnie w okresie panowania Kazimierza Wielkiego na miejscu wcześniejszego grodu.
Pierwotnie warownia była siedzibą starostów, a dziś jest to hotel. Prawdę mówiąc mieliśmy mieszane uczucia, gdyż obecny właściciel podczas renowacji postanowił połączyć elementy oryginalne z nowoczesnymi, tylko nieco nawiązującymi do średniowiecza. Za to we Wschowie znajdują się inne ciekawe zabytki, jak kościół ewangelicki z XVII w. p.w. Żłóbka Chrystusowego zwany „Kripplein Christi” wraz ze szkołą, wieżą i budynkiem pastorówki. Najpiękniejszą budowlą w mieście jest ratusz o żółto-białej fasadzie, którego początki sięgają XV w., choć obecny budynek pochodzi z drugiej połowy XIX w. i jest neoromański. Na rogu Rynku od strony ul. Rzeźnickiej stoi barokowa kamienica z kamiennym portalem, a obok niej XVIII-wieczna charakterystyczna fontanna kobiety z proporcem i tarczą. Na Rynku znajduje się więcej zabytkowych kamienic, z których znaczna część pochodzi z epoki baroku oraz renesansu. Wśród tych ostatnich na szczególną uwagę zasługuje zespół trzech kamienic z wieloma ozdobami na fasadach, w których mieści się Muzeum Ziemi Wschowskiej z ciekawymi zbiorami.
Rydzyna – W Rydzynie stoi okazały zamek rycerski, otoczony fosą, położony nad rzeką Wyryczą. Pod koniec XVII w. warownię przebudowano na barokowy pałac, który w okresie międzywojennym był wykorzystywany jako gimnazjum, a później liceum. Zamek spłonął w 1945 r. i został odbudowany dopiero w 1989 r. Dziś w pałacu znajduje się Centrum Hotelowo- Konferencyjne. Fosa zamkowa wygląda jakby nadal pełniła swoją funkcję, fasada zachwyca wyszukaną ornamentyką, a wnętrze jest pięknie odrestaurowane, wypełnione rzeźbami i sztukateriami. Głównego wjazdu do budowli strzegą dwa sfinksy, a za pałacem znajduje się rozległy i efektowny park z sadzawką. Musieliśmy choć na chwilę zatrzymać się na bardzo ładnym Rynku z licznymi, kolorowymi, zabytkowymi kamieniczkami.
Czernina Górna – W Czerninie Górnej znajdują się okazałe ruiny zamku rycerskiego z przełomu XIV i XV w. zbudowane przez Jana z Czerniny kasztelana międzyrzeckiego. Z ciekawostek należy dodać, że w XIX w. na zamku siedzibę miało Stowarzyszenie Dziewic Ewangelickich, którego zadaniem było uczenie biedoty oraz otaczanie jej opieką medyczną. Stowarzyszenie działało, aż do II Wojny Światowej, a potem zamek przejęło państwo na mieszkania dla pracowników PGR-u. Po opuszczeniu w latach 50-tych XX w., zamek stopniowo popada w coraz większa ruinę… Tu i ówdzie wypatrzyć można ozdoby świadczące o dawnej świetności zamku, a później barokowego pałacu.
Góra – Z zamku zbudowanego prawdopodobnie przez Piastów Cieszyńskich na przełomie XIV i XV w. pozostały tzw. budynki służebne, czyli zbrojownia i baszta. Co ciekawe, w 1491 r. właścicielem warowni był Jan Olbracht późniejszy król Polski. Większą część zamku rozebrano pod koniec XVIII w., a w XIX reszta służyła jako więzienie, którą to nazwą miejscowi określają zamek do dziś.
Sułów – Jedynym śladem po zamku w Sułowie jest kamienna tablica postawiona przy szosie, świadcząca o tym, że kiedyś stała tu warownia książąt oleśnickich z połowy XIV w.
26.09.2009 r.
Milicz – Ruiny zamku książęcego w Miliczu, zbudowanego w połowie XIV w. przez księcia oleśnickiego Konrada I stoją w parku okalającym pałac, w którym mieści się Technikum Leśne. Wewnątrz ruin zachowały się sklepienia, ściany do drugiej kondygnacji, ale wszystko jest mocno zarośnięte i grozi zawaleniem…
Stawy Milickie – Ornitologiczny rezerwat przyrody Stawy Milickie stanowi część Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy. Na terenie rezerwatu znajdują się stawy hodowlane, których początki sięgają czasów zakonu cystersów, który od XI w. w tym miejscu hodował ryby. Całość znajduje się na obszarze 7600 ha z czego 6500 zajmują właściwe stawy. Nad Stawem Słupickim weszliśmy do czatowni, z której można obserwować ptaki, których mimo końcówki września było naprawdę dużo. Szliśmy groblą obserwując różne stawy (Słoneczny oraz Wilczy) wraz z zamieszkującym je ptactwem (łabędzie, kaczki, perkozy, kormorany, czy też liczne czaple) i rozkoszując się ciszą.
Koźmin Wielkopolski – W Koźminie Wielkopolskim stoi gmach zamku królewskiego położonego nad rzeką Orlą. Warownia zbudowana została przez Macieja herbu Napiwon. Niestety imć Maćko za zdradę został skazany na śmierć głodową przez Kazimierza Wielkiego, a zamek zajęty. Zamek bardzo często zmieniał właścicieli, aż do XIX w., gdy po raz pierwszy zaczął pełnić funkcję szkoły, a dokładnie ewangelickiego seminarium nauczycielskiego. Dziś po kolejnych latach, znajduje się tu zespół szkół ponadgimnazjalnych, a jedynym reliktem średniowiecza jest XIV-wieczna, oktagonalna wieża.
Pyzdry – Ostatnim punktem naszego wyjazdu było miejsce, w którym stał zamek królewski na brzegu Warty w Pyzdrach. Była to warownia wzniesiona w XIV w. przez Kazimierza Wielkiego. Dziś z trudnością odnaleźć można jedną, jedyną przyporę w budynku zbudowanym znacznie później na gotyckich fundamentach.